Đoản Rời: Tạp Khúc HÀNH HƯƠNG 7
Nép Trong Lòng
Cả hai kiến họ Nội Ngoại tôi rất khắt khe trong việc giữ lễ nghi ...Lớp Chú, Bác , Cô, Dì của tôi nay còn vài người bàng hệ, trực hệ chỉ còn thế hệ ngang tôi .
Do đó về phía Nội, tôi cũng có vai vế lớn vì Ba tôi đứng thứ nhì trong 4 anh em. Bên phía Ngoại, tôi vào hàng nhỏ nhất vì Má tôi là con gái út trong gia đình .
Dong dài như vậy để nói lên vì sao tôi phải đích thân đến mời anh chị em hai bên dự tiệc họp mặt nhân tôi về thăm quê hương. Có lần em tôi đi mời đám cưới cho con hay tương tự như vậy mà vài anh không có nhà, nên không chờ gặp, phải nói lại với con của các anh, bị bắt lỗi là mời nhắn, không dự ...thật sự tôi rất mong muốn gặp mặt anh chị em bà con, biết đâu được đây sẽ là lần cuối cùng ...Tới ngày nay mà sơ suất như vậy cũng bị bắt lỗi ....nhất là tôi vừa từ nước ngoài về càng phải thận trọng hơn ...
Chờ vợ chồng cô em gái tôi từ Giồng Trôm xuống và chúng tôi lên đường, theo hương lộ ngày xưa nay đã tráng nhựa, ghé nơi nào trên đường đi gặp trước .
Điểm đầu tiên ghé viếng mộ anh Tô Kim Bảng, anh mất cách đây vài năm, là người giữ gia phả bên phía bà nội tôi . Tôi và anh cùng tuổi đời và đi làm "Thế Vì Khai Sanh" năm 1952 cùng lúc, dùng vào việc học về sau . Anh vào trường Kiến Hòa sau tôi một năm và gọi đi Thủ Đức sau tôi một khóa . Khoảng sau nầy anh được giao giữ vai trò gì đó đứng hàng số 1 của đình Tân Hòa, ngôi đình chánh của xã, nơi đó ngày xưa tôi đã theo học lớp vỡ lòng .
Tiếp theo không xa lắm là nhà Nội tôi, thực sự thì ngày nay không còn nữa mà là nhà của anh con trai trưởng của Bác tôi cất lại trước 1975 vài năm, thuở đó năm nào đám giỗ, chúng tôi cũng tụ họp về, trong phần ly mời ly tạc anh thường kể lại mối liên hệ gia đình từ người bà con xa gần ...anh kể chi tiết từ trong kiến họ Nội hoặc Ngoại từ bốn, năm đời trước cho chí tận hàng thuộc vai con cháu sau nầy ...tôi bái phục trí nhớ của anh . Anh kể nhiều lần rồi mà mỗi khi cần tôi phải coi lại tờ gia phả quý anh sao chép gởi và tôi hiện đang giữ bảng copy.
Những năm tản cư, Ba Má anh em tôi có sống ở căn nhà cất tạm trong vuông đất nầy và Má tôi làm mai người cháu họ là vợ anh từ bấy (Khoảng năm 1953). Anh giờ là trưởng tộc chúng tôi .
Tôi xin phép lễ tạ Ông Bà Nội và Bác tôi trước khi anh em uống trà thăm hỏi nhau về đời sống và sức khỏe, mấy ngày sau chỉ có chị dự tiệc tôi mời, vì anh không đi xa và ngồi lâu được ....Chúng tôi bùi ngùi từ giã, không biết còn gặp lại không ...
Mươi phút sau tôi đã hiện diện ở nhà "CẬU MẦY", người chị tôi thương quí, người chị quê mùa, mộc mạc từ cốt cách đến suy nghĩ .... cách mấy ngày trước khi tôi về , chị có ghé thăm chú em út tôi và nghe đọc bài thơ "Cậu Mầy" tôi viết về chị với những tình tiết rất thật ...nghe nói chị cười ....
Sau khi tôi đã trở qua Mỹ rồi, chị nhờ em tôi đọc lại bài "Cậu Mầy" cho chị nghe ...lần nầy chị khóc ...
CẬU MẦY
Chị mồ côi mẹ
Ba chấp nối Má sanh tôi
Cùng lớn lên trong căn nhà chật chội
Nhưng thương yêu lại rộng khôn cùng
Ngày tôi về thăm
Chị kêu được Cậu Mầy rồi khóc mướt
Làm tôi cũng chẳng hơn gì
Đứa cháu đứng nhìn ông nội
Không giống thường khi
Chị cõng em và dắt tôi chạy giặc
Tận Bến Đường Tắt** bìa rừng
Ba Má còn ở trên đồng
Dặn trước cứ theo bà con mà trốn.
Nghe tiếng hú Cành-Nông
Đâu kể thân mình
Chị vội che hai em mếu khóc
Thời của chị đâu có trường mà học
Nên chi chị chưa khỏi i tờ
Chưa đọc thông vần ngược
Sách sử thường rất ít vần xuôi
Thế mà chị tôi
Suốt đời với tôi gương sách quý
Lâu lâu gởi tiền quà chị
Khi tôi về chị mở vẫn còn nguyên
Chị nói bên nây khi nào nhớ Cậu
Lấy ra coi rồi khóc hồi lâu
Chị còn hiểu xứ nầy:
Cậu Mầy không sống nổi đâu
Chị em mình xa nhau là phải
Đêm đêm chị van vái nguyện cầu
Bên xứ lạ em phật trời phò hộ
Quời đặng bằng an
Đừng rề rề như hồi nẵm
Thuốc Bắc thuốc Nam
Chị đi hốt mòn đàng
Tôi đầu cúi, ngậm ngùi
Nghe chị tôi, người dốt nói...
Ngày tiễn tôi chị biết Sài Gòn lần thứ nhất
Một bà già quệt nước mắt ngoài phòng cách ly
Tối hôm trước bữa ăn có người hầu rót nước
Chị ngại ngùng cứ khều hỏi người sắp đi
Tiện nghi nào cũng lạ ...
Thương chị quá, chị ơi
NhàQuê 2006
** Bến Đường Tắt: Bến ghe xuồng, có rạch nhỏ gần nhất thông ra biển. Hiện vẫn còn, thuộc xã Tân Thủy, Ba Tri, Bến Tre
Con đường chánh, con đường xương sống đi qua ấp 2 Tân Bình nhà tôi, đến ấp 3 Tân Thành nhà Nội và "CẬU MẦY", còn tiếp tục đến cuối ấp 4 Tân An nhà Cô , cô em gái út và duy nhất của Bác, Ba và Chú tôi . Ngày xưa qua khỏi nhà cô vài nhà đến ngôi miếu là hết ...nhưng bây giờ nhiều nhà tường gạch, mái ngói mới tinh cất thêm cho đến gần Giồng Nần một xóm ấp thuộc xã Bảo Thuận giáp ranh, quê Ngoại tôi .
Vừa vào ấp 4 theo dự định tôi sẽ ghé nhà bác họ cũng là thầy học của tôi năm lớp 3, Bác là thân phụ các anh chị: Tô Thị Hồng Vân, Tô Kim Bằng, Tô Phước Hậu, Tô Thị Bảy, ... nhưng ngôi nhà ấy khóa cửa vì các anh chị đều sống nơi xa, hằng năm chỉ về dịp giỗ bái hay Tết nhứt mà thôi; Bác và Ba tôi là anh em cô cậu ruột; Bà Nội tôi là em ông Nội chị Hồng Vân ....Lần trước cách đây 17 năm khi bác gái còn sanh tiền, từ nước ngoài về tôi có ghé một lần thắp nhang lễ Bác trai và người anh con của Bác, anh và tôi nhập ngũ theo lệnh động viên cùng khóa; Tấm bằng Đệ Ngũ Đẳng Bảo Quốc Huân Chương không còn trên bàn thờ anh nữa .... ; Đó là lần gần nhứt.
NhàQuê July 07, 2012
