Đông Tây 11
Đường Gia Long
ÐƯỜNG GIA LONG: Gối đầu lên đường Nguyễn Trung Trực cặp hông rạp hát Cộng Hòa, cái rạp hát đã nói là chuyên trị phim Ấn Ðộ đó là chuyện về sau, trước đó rạp có tên Cảnh Xuân (?) thỉnh thoảng có các đoàn cải lương từ Sài Gòn xuống trình diễn như các đoàn Hoa Sen, Nam Phong... có các cô đào vận trò phục ra ca tân nhạc trong giờ tạm nghỉ giữa hai màn diễn, các bài ca đang thịnh hành, chắc có lẽ theo cung cách nầy mà về sau Thanh Nga mới nổi tiếng với bản tân nhạc Mưa Rừng.
Với những đoàn xồ xề hơn thì rạp quá nhỏ, phải diễn trên sân vận động, sẽ được nói đến trong phần nói về đường Trần Quốc Tuấn, lúc đó chưa có rạp Lạc Thành. Không biết đoàn Kim Chung tiếng chuông vàng Thủ Ðô có xuống Bến Tre lần nào không hỉ? Nữ nghệ sĩ Kim Chung và các nghệ sĩ khác trong đoàn ca vọng cổ bằng giọng Bắc.
Ngang hông rạp, bên kia đường là khu trường học mới của trường Trung Học Kiến Hòa, tên về sau của trường Trung Học Công Lập Bến Tre. Trước kia khu nầy là sở thú mà ngang rạp Cộng Hoà là chuồng cọp và chuồng sư tử.
Học sinh trường Trung Học Kiến Hòa hiền thấy mồ, chắc thuần rồi, chứ không thể so sánh với đám chúa Sơn Lâm hung hãn kia. Con gái cũng vậy từ mấy chục năm nay, các cô chưa có ai nổi tiếng là Hà Ðông cả, hỏng tin các Bạn cứ xem hình dù đã sáu mươi, cao hơn hoặc thấp hơn chút đỉnh mà các cụ "cô" ấy vẫn còn nét đáng yêu, dân Bến Tre phải vậy trở lên chứ! chứ phải "người phàm" đâu nà!
Ðường Gia Long khởi đi từ đó cho tới gặp đường Ngô Quyền khoảng gần cầu qua Cù Lao Dê. Ði trên đường nầy có lúc phải đi tà tà có lúc phải gấp rút như sợ ma.
Vừa khởi hành tới một đoạn không xa bên trái là nhà Bác Sĩ Mãnh, vị Bác Sĩ nầy làm trong Bịnh Viện Tỉnh cùng thời với Bs Trần Quế Tử.
NhàQuê không nhớ rõ là nhà nầy có khác với công thự dành cho Trưởng Ty Tiểu Học không hay chỉ là một: ông Trưởng Ty Trần Bá An mà trước đó là ông Trưởng Ty Dương Thành Mậu, thân phụ bạn Dương Bích Liên: Cô bạn nầy thường hay đi đường tắt, nghĩa là không đi cổng chánh mà đi nhờ trường Nữ Tiểu Học vào bằng cửa hông nhỏ xíu, thường không cho học sinh đi, nếu cho chắc có khối người, có khi cô bạn đi lòn qua nhà thầy Bùi Văn Dương ở đối diện nhà cô.
Gần đây thấy có người tên là Trương D. Bích Liên ở vùng Edna, Minnesota không biết có phải là cô bạn đã đổi họ hay không vì cô kết hôn với thầy Trương-Phan Nam-Minh, giáo sư của Trường Trung Học Kiến Hòa.
Nghe nói giáo sư Minh có võ, vì nghe đâu thân phụ thầy là võ sĩ đã từng thượng đài (Rock Cường??) chỉ nghe không biết thực hư! cũng chẳng dám thử thầy.
Có lần NhàQuê và ông BếnTre nghe nói thầy Phan Thanh Thiên có võ, thầy là người Huế dạy Toán chẳng bao giờ cho xả hơi dù là các lớp bên cạnh đang liên hoan Tết; nhưng thầy cũng chẳng bắt buộc ai học, nghĩa là ai học thì học, ai muốn đọc sách hay làm gì tuỳ ý nhưng không được bỏ lớp đi ra ngoài, vì là năm đệ tam nên ai cũng xả hơi sau kỳ thi THÐNC khó thấy mẹ!
Qua loạt bài Những "ngôi trường xưa Em học" NhàQuê sẽ nhắc lại chuyện thi cử nầy. Chỉ có mỗi Nguyễn Trường Chấng là nghe thầy giảng, ông BenTre và NhàQuê làm như người chăm học lên đứng sát bên thầy ghi chú, vì nếu bên dưới nói chuyện lớn thì thầy giảng nhỏ lại, có khi nói thầm trong miệng, thầy đâu có biết ý đồ đen tối của hai đồ đệ quỉ quái nầy, bất thình lình hai đứa nhanh chóng lòn tay qua giữa háng của thầy định nhấc bổng thầy lên.
Thưa các bạn không phải chung lớp với NhàQuê là: thầy xuống TẤN, không những hai đứa mà cả đám nhào lên phụ cũng chẳng hề hấn gì! Thầy có võ thật.
Sau nầy nghĩ lại tự trách mình sao vô lễ như thế! Kính xin lỗi thầy nơi đây, bài nầy! Càng hối hận hơn khi mà sau nầy cả hai đứa đều bước vào nghề giáo.
Thầy không quở phạt gì cả, cũng chẳng trừ điểm hạnh kiểm; Nghĩa là coi như Pha! ... thật là nhất quỉ ...mà!
Nhà thầy Bùi Văn Dương cạnh và cùng phía cổng trường Nữ Tiểu Học, cổng nầy quay chốc ra ngã ba và nhìn thẳng xuống hướng Bến Lở hứng gió Nồm, Bạn Hồ Văn Phước trọ học nhà thầy Bùi Văn Dương, vị Tổng Giám Thị đầu tiên của trường công lập, Tổng Giám Thị là người nắm giữ giềng mối kỷ luật trong trường, ai cũng ngán mà bạn Hồ Văn Phước ở gần mặt trời vậy không biết có nóng không hè? Bạn Phước nói có lần lén thực tập thuốc lào hay rượu thuốc gì đó mà chèo queo. Hú vía!
Cứ theo con đường Gia Long nầy dọc theo vách tường khu trường học sẽ gặp cổng Trường Nam Tiểu Học, cổng nầy nhìn thẳng ra bến xe ngựa tức đường Huỳnh Văn Sắc, từ cổng nhìn vào là cột cờ, hình như chung cho cả khu trường? Văn phòng Hiệu Trưởng trường Nam Tiểu Học Phan Thanh Giản thì ở giữa dãy sâu bên trong , trước cửa có cây dái ngựa, cây to có thể tới vài trăm năm tuổi, thân gỗ chắc, suông đuột, gỗ có thể xếp loại danh mộc, NhàQuê thấy hình như chỉ có mỗi cây nầy trong khu vực? Tên cây như vậy vì trái của nó rất tượng hình, có lần bị thằng bạn nào chơi ác, quẹt vô môi một chút bông khô như cánh chuồn của cây nầy làm miệng NhàQuê đắng tới mấy ngày. Chán quá nhà ngươi dái ngựa ơi!
Nhìn cây cột cờ không bạn nào quên được buổi chào cờ, hát quốc ca xong, học sinh Tiểu Học được vào lớp.
Trung Học đứng hát lại, qua lần thứ ba bên nữ vào lớp, bên trai quỳ gối hát chỉ riêng lớp NhàQuê được đứng, quỳ đứng cùng hát, xong lớp NhàQuê cũng được "Ô Giơ Nu" đồng hạng.
Không tiếc vụ hát mà tiếc bộ đồ mới ủi và mất mặt với mấy em Tiểu Học với các "em" Nữ cùng nhà trung học. Cột cờ ơi ta...
Tới bây giờ đã nửa thế kỷ sau, NhàQuê cũng chưa hiểu là hát sai chỗ nào mà chưa được xem là người lớn?
Qua khỏi Tiểu Học đã bước vào cửa Khổng có hai câu đối: "Trước noi gương tiền bối, sau nối chí cụ Ngô", mà phải quỳ ở sân Trình hát quốc ca, chắc là không dám ghé con nhỏ Mười bán guốc một thời gian vì thế nào nó cũng hay tin anh nhà quê đeo "Ăn Sin" THB có hai bông lúa vàng bao quanh, cũng chỉ là người phàm thôi, không phải trên thiên đình, cũng cá mè một lứa, quê thiệt!
Tại ngã tư Gia Long- Phan Thanh Giãn, một góc là trại lính, một góc là trường Cộng Ðồng Dẫn Ðạo, góc thứ ba là trường Trung học chiếm ngụ trường Tiểu Học Phan Thanh Giản, góc sau cùng người ta đang cố gắng đào xới hơn cả năm trời mới đánh bật được mấy ngôi cổ mộ quá vững chắc để làm cây xăng, không biết cây xăng giá trị hơn những ngôi mộ có trước cả thời Gia Long Tẫu Quốc không các ông khảo cổ nhỉ?
Cây xăng đó là nơi phóng viên Kim Ngân đứng làm một pose đã post trên BenTreHome. Ðất còn dư người ta xây một ký túc xá cho nữ sinh; nhưng ít ai ở đó, sợ ma và sợ đủ thứ.
Khỏi ngã tư kế tiếp, ngã tư Gia Long-Lê Văn Duyệt, bên phải là khu gia binh, nơi cư ngụ của vợ con lính và vợ con cảnh sát Nơi chốn tính thời gian từng ngày, trông đầu tháng chồng mang tiền về, thay vì nuôi con có khi họp nhau đánh tứ sắc giết thời giờ, đứt vài chến kể như tiêu tháng lương, nơi chốn đầu tháng huy hoàng, giữa tháng đã điêu tàn cơm cá kho quẹt là may lắm rồi.
Ðó là nói về cấp thấp sát mặt đất, chứ bà nhị tinh Phạm Văn Ðỗng thua suốt ngày đứng dậy vung vai: "Bữa nay đen quá làm hết mấy thằng quân dịch". Vậy là khi nào bà không đỏ bà chơi hết một tiểu đội lính kiểng! sung thật. Tiền đâu mà bà chơi bài kiểu đó, xem tiền như rác!
Bên kia là Khám Lá, giữa chốn phồn hoa đô hội mà mọc lên cư xá nầy toàn bằng vật liệu dễ cháy và kẽm gai mấy lớp, ngang qua đây thỉnh thoảng nhận được miếng giấy vo tròn nhỏ với lời nhắn gia đình xin ít đồ dùng hoặc ít đường, tóp mỡ bù vào số năng lượng mà dưa mắm trường kỳ không đủ calorie, giả bộ cột dây giày bata lượm làm phước!
Sau khám lá dời đi có nói trong phần đường Trương Tấn Bữu, trong khoảng nầy có nhà thừa phát lại Phạm Văn Trọng mà về sau bạn Phạm Kim Ðê nối nghiệp. Gần như cả con đường Gia Long đều có trồng bã đậu riêng khúc đường đó người ta trồng nhiều nhất, NhàQuê không hiểu chúng có công dụng gì cao cả không, chứ thân cây cho củi còn chưa được; vậy mà nhiều nơi trồng nó lắm, nhất là chỗ người ta viết câu khẩu hiệu: "Nơi đây ngưỡng cửa Quân Ðội". Cây nầy thiếu cha gì, chạy cùng đường! Ông BenTre và NhàQuê từng ken hai manh chiếu nằm đọc sách chờ ...cơm dưới tàng đám bã đậu; Vậy thì nơi nào có cây bã đậu nhiều thì nơi đó mất tự do hay sắp mất tư do nói văn hoa là tự do hạn chế.
Ði cạnh khu vườn mẫu của Ty Canh Nông đầu đường Ngô Tùng Châu mới thấy trồng tỉa có khoa học, đầy đủ phân bón và chăm sóc thì năng suất sẽ khác xa với miền quê tối tăm suốt đời con trâu đi trước cái cày.
Cuối đường Gia Long ngự bởi hai ngôi nhà bự tổ chảng! Theo điềm chỉ của BenTre, NhàQuê sẽ đánh dây nói cho bạn Bùi thị Ngọc Yến tận xứ Nhật Nhĩ Mang để phỏng vấn, thật ra Xuân Thu nhị kỳ NhàQuê đều có đánh dây nói trước thăm hỏi bạn bè sau thăm thầy Trần Kim Quế
Cái bạn Yến nầy kỳ lắm à nha! Mấy quý tử đều tốt nghiệp trường nổi tiếng cỡ MIT á, mà NhàQuê bảo bạn nói mấy đứa nhỏ chỉ cho cách vào lưới nhặt banh của bạn bè, đương sự bảo mắc giữ cháu nội ngoại; Ráng sanh thêm nữa các cháu, có bà giữ cho!
Hỏi vậy chớ làm sao đọc được? Ðương sự nói lâu lâu biểu mấy đứa nhỏ in ra! Trời ơi! bây giờ người ta dùng máy suốt rồi, đừng đập lúa nữa!
Vậy mà tin bên nhà bạn bè tổ chức tất niên họp mặt lại hay được; Hỏi ai nói mà biết? Nói: tụi con Nga, con Mai nói, cũng nhanh thiệt!
Lâu lâu đương sự thấy NhàQuê ít lên máy bèn kêu qua sợ NhàQuê đi bất tử, vì biết NhàQuê xưa rượu chè ẩu tả, nay có thể nhảy dựng cái là xuôi tay. Ðang tìm cách cải tiến: vụ online, vụ lên Net nầy.
NhàQuê 2005
